Resultaten waar acties van Amnesty Vlietstreek aan hebben bijgedragen:
Hongkong: Chow Hang-tung wint beroep
De uitspraak van Chow Hang-tung is een positieve beslissing die de tekortkomingen van de politie rond de Tiananmen-wake in Hongkong benadrukt. Autoriteiten vaardigden ten onrechte een algemeen verbod uit op de wake van 2021, terwijl ze een ‘actieve verantwoordelijkheid hadden om bijeenkomsten waar mogelijk toe te staan en te faciliteren’.
Wake verboden vanwege corona
In 2020 en 2021 werd de wake door de Hongkongse autoriteiten verboden op grond van de coronamaatregelen. Chow riep via social media op om het gewelddadige optreden van het Chinese leger toch te gedenken door lichtjes aan te doen of kaarsjes aan te steken. Ze werd op 4 juni 2021 gearresteerd voor ‘het promoten van een ongeoorloofde bijeenkomst.’
Chow blijft in gevangenis
Chow mag de gevangenis niet verlaten omdat ze ook wordt beschuldigd van ‘het in gevaar brengen van de nationale veiligheid’. Dat is een politiek gemotiveerde beschuldiging die alleen te maken heeft met haar vreedzame acties. Amnesty International roept de autoriteiten van Hongkong alle aanklachten tegen Chow Hang-tung in te trekken en Chow onmiddellijk vrij te laten. Tijdens Amnesty’s schrijfactie Write for Rights in 2022 werd wereldwijd geschreven voor Chows vrijlating.
Achtergrond
In 1989 werden op en rond het Tiananmenplein in de Chinese hoofdstad Beijing honderden en mogelijk zelfs duizenden mensen vermoord. Soldaten openden er het vuur op vreedzame demonstranten die opriepen tot hervormingen. De Chinese regering wil dat mensen vergeten wat er is gebeurd. Maar Chow zag het als haar taak om de slachtoffers te gedenken tijdens een jaarlijkse wake.
Drie decennia lang organiseerde de Hong Kong Alliance, waarvan Chow de vice-voorzitter was, ’s werelds grootste herdenking van het hardhandig optreden op het Tiananmenplein. Sinds 1990 namen elk jaar op 4 juni tienduizenden mensen deel aan een wake met kaarslicht in het Victoria Park in Hongkong om de doden te herdenken. Ze riepen de Chinese autoriteiten op om de waarheid over wat er is gebeurd te onthullen en verantwoordelijkheid te nemen voor de dodelijke slachtoffers. De afgelopen 3 jaar was de wake verboden.
We schreven voor Chow Hang-tung tijdens de Write for Rights december 2022
Goed nieuws: in Egypte is student Ahmed Samir Santaway vrijgelaten
Ahmed Samir Santawy mag de gevangenis in Egypte verlaten nadat hij een presidentieel pardon kreeg. Zijn Gentse vriendin meldt dit op Facebook en het goede nieuws wordt bevestigd door Amnesty Vlaanderen.
Santawy werd in juni 2021 door een speciale staatsveiligheids-rechtbank veroordeeld tot 4 jaar gevangenisstraf omdat hij ‘nepnieuws’ zou hebben gedeeld op sociale media.
‘Blij en opgelucht’
Onder meer de koepel van Vlaamse universiteiten en Amnesty International pleitten voor de vrijlating van Santawy. Op de website van de VRT laat Wies de Graeve, directeur van Amnesty Vlaanderen, weten: Samir heeft samen met twee andere mensen een pardon gekregen, dat is op de Egyptische televisie uitgesproken. ‘We zijn blij en opgelucht, Samir zat vast na onzinnige beschuldigingen. Het bewijst hoe slecht het gesteld is met de mensenrechten in Egypte. Het zou nooit tot een veroordeling mogen komen.’
Geen bewijzen
Santawy’s veroordeling was alleen gebaseerd op sociale-mediaberichten waarin kritiek wordt geuit op mensenrechtenschendingen in Egyptische gevangenissen en op de corona-aanpak van de autoriteiten. Bovendien ontkende Santawy deze berichten te hebben geschreven.
Ahmed Samir Santawy studeerde sociologie aan de Central European University in Wenen, waar hij onderzoek doet naar vrouwenrechten. In december 2020 vloog hij terug naar Egypte voor familiebezoek. In de nacht van 23 januari 2021 vielen gemaskerde en zwaarbewapende agenten zonder huiszoekingsbevel het huis van zijn ouders binnen. Ahmed was niet thuis, zijn broer en vader werden ondervraagd en hun werd duidelijk gemaakt dat Ahmed zich moest melden bij de politie.
Gedwongen verdwijning
Op 1 februari 2021 meldde Santawy zich, waarop hij werd vastgezet. Zijn vader ging verschillende keren langs bij de politie om te vragen waar zijn zoon was, maar hij kreeg geen informatie. Vijf dagen lang was Ahmed zo slachtoffer van gedwongen verdwijning. Hij zegt te zijn geschopt en geslagen terwijl hij werd verhoord over zijn onderzoek naar vrouwenrechten.
Wij voerden een schrijfactie voor Ahmed Samir Santaway in maart 2021.
Russische rechter spreekt activist Yulia Tsvetkova vrij
Een rechtbank in Rusland heeft feminist en lhbti-activist Yulia Tsvetkova vrijgesproken van de beschuldiging dat zij ‘pornografisch materiaal’ zou hebben gemaakt en verspreid. Yulia Tsvetkova ontving op 22 juli 2022 het bericht dat het Openbaar Ministerie in beroep is gegaan tegen de beslissing om haar zaak te sluiten. Op 22 november is het besluit gevallen dat de vrijspraak blijft gehandhaafd. Een ander proces in verband met deze strafzaak, over het blokkeren van het online platform waar de tekeningen van vagina’s worden geplaatst, zal plaatsvinden op 10 augustus 2022. ‘De beslissing om de vrijspraak van Yulia Tsvetkova te handhaven, is een zeldzaam voorbeeld van gerechtigheid in het huidige Rusland’, zegt Natalia Zviagina van Amnesty International. ‘Het onderdrukkende systeem dat de regering van Vladimir Poetin de afgelopen twee decennia opbouwde, heeft tot doel om absurde rechtszaken te voeren op basis van valse beschuldigingen. Het komt zelden voor dat iemand aan de klauwen van dit systeem ontsnapt.’
Aanklagers vroegen celstraf
Tsvetkova, die opkomt voor de rechten van vrouwen en lhbti’ers, had op sociale media body-positivistische tekeningen geplaatst van vrouwenlichamen. Bij sommige waren ook geslachtsdelen te zien. Ze werd aangeklaagd wegens ‘pornografie’ waarop tot 6 jaar cel staat. De straf die de aanklager vorige maand eiste was 3 jaar en 2 maanden. De aanklagers kunnen nog wel binnen 10 dagen in beroep gaan tegen de vrijspraak door de rechter.
Het strafproces tegen Yulia Tsvetkova vanwege de tekeningen (die overigens in 2020 werden aangekocht door het Stedelijk Museum in Amsterdam) begon in april 2021 Gedurende het proces had ze beperkte bewegingsvrijheid: aanvankelijk had ze huisarrest, maar dankzij internationale druk werd dit omgezet in een reisbeperking. Op 14 juni 2022 eiste het openbaar ministerie een gevangenisstraf van 3 jaar en 2 maanden voor Tsvetkova op beschuldiging van het verspreiden van ‘pornografische afbeeldingen’.
Wet tegen ‘homopropaganda’
In Rusland bestaat een wet die ‘propaganda van niet-traditionele seksuele relaties’ – lees homoseksualiteit – gericht op minderjarigen verbiedt. Ondanks de toevoeging ‘onder minderjarigen’ wordt deze wet beschouwd als gericht tegen ‘homopropaganda’ in het algemeen. Op overtreding door individuele burgers staat een boete of een gevangenisstraf van maximaal 2 weken. Organisaties riskeren een boete en tijdelijke sluiting.
‘Buitenlandse agent’
Op 3 juni 2022 bestempelde het Russische ministerie van Justitie Yulia Tsvetkova tot ‘buitenlandse agent’ – een stigmatiserende term waarmee de Russische autoriteiten mensenrechtenverdedigers, activisten en onafhankelijke media het werk onmogelijk proberen te maken. Dit beïnvloedde haar zaak negatief, aangezien de aanklager dit gebruikte om haar als een ‘publieke vijand’ te bestempelen.
Voor veel Russen staat de term ‘buitenlandse agent’ gelijk aan ‘spion’ of ‘verrader’. Van dat frame maken Kremlingezinde media dankbaar gebruik. Die maken de ‘buitenlandse agenten’ zwart in lastercampagnes. Pogingen om via de rechter van het stigmatiserende label af te komen zijn vrijwel altijd vruchteloos.
Wij voerden actie voor Yulia Tsvetkova met een schrijfactie in april 2022
Venezuela: schikking in rechtszaak tegen mensenrechtenverdedigers
De gouverneur van de Venezolaanse deelstaat Carabobo heeft zijn rechtszaak wegens smaad tegen de mensenrechtenverdedigers Marino Alvarado en Alfredo Infante ingetrokken. In ruil daarvoor verduidelijken de mensenrechtenverdedigers dat ze de gouverneur niet direct verantwoordelijk houden voor mogelijke buitengerechtelijke executies.
In maart van dit jaar publiceerden de Venezolaanse ngo’s Provea en Centro Gumilla een rapport over mogelijke buitengerechtelijke executies in de deelstaat Carabobo. De organisaties vroegen om diepgaand onderzoek hiernaar, waardoor de betrokkenheid van de hele commandostructuur tot op het hoogste niveau (lees: de gouverneur van de deelstaat) aan het licht moet worden gebracht.
Verklaring
Daarop klaagde Rafael Lacava, de gouverneur van Carabobo, mensenrechtenverdedigers Marino Alvarado (Provea) en Alfredo Infante (Centro Gumilla) aan wegens smaad. Deze zaak is nu geschikt. Alvarado en Indante moeten voor 23 augustus een verklaring afleggen dat hun oproep tot het afleggen van verantwoording niet specifiek gericht is tegen de gouverneur. Na 23 augustus zou de zaak dan definitief door de rechter moeten worden gesloten.
Druk
Doordat Amnesty actievoerde voor de twee mensenrechtenverdedigers, kwam er meer aandacht voor de oneerlijke rechtszaak. Dat verhoogde de druk op de gouverneur om tot een schikking te komen, in plaats van de rechtszaak door te zetten.
Wij voerden actie met een schrijfactie in juni 2022.
In Rusland is Jehova’s Getuige Christensen vrijgelaten
Amnesty International is blij dat in Rusland de uit Denemarken afkomstige Jehova’s Getuige Dennis Christensen is vrijgelaten. Hij werd in 2019 voor 6 jaar naar een strafkamp gestuurd. Op 23 juni 2020 besloot een rechtbank dat Dennis Christensen moest worden vrijgelaten, maar dat gebeurde niet. Na zijn vrijlating bracht de Russische migratiedienst Christensen naar Moskou om te worden uitgezet. Op 25 mei 2022 kwam hij samen met zijn vrouw Irina aan in Denemarken. Amnesty voerde actie voor Christensens vrijlating.
Verband met ‘extremistische organisatie’
Christensen werd ervan beschuldigd dat hij activiteiten organiseerde die verband hielden met een ‘extremistische organisatie’. Jehova’s Getuigen worden in Rusland al sinds 2009 lastiggevallen en vervolgd op basis van contraterrorisme-wetgeving. De rechtbank in Christensens zaak verwees naar eerdere uitspraken, waarin werd geoordeeld dat Jehova’s Getuigen-organisaties de wet op contraterrorisme hadden overtreden. Om die reden werden de organisaties als extremistisch bestempeld.
Er zijn naar schatting 175.000 Jehova’s Getuigen in Rusland, van wie tientallen in de gevangenis zitten of huisarrest hebben gekregen. Amnesty roept de Russische autoriteiten op de antiterrorismewetgeving te herzien en te garanderen dat deze niet wordt gebruikt om critici van de regering en mensen met andere opvattingen de mond te snoeren.
Wij hielden een schrijfactie voor Dennis Christensen in oktober 2020.
In Egypte is activist Ibrahim Ezz el-Din vrijgelaten
Amnesty International is blij dat op 26 april 2022 in Egypte mensenrechtenverdediger Ibrahim Ezz el-Din is vrijgelaten. Hij was onderzoeker bij de Egyptische Commissie voor Rechten en Vrijheden en zat 34 maanden in willekeurige detentie vanwege zijn vreedzame mensenrechtenwerk.
Ezz el-Din werd nooit aangeklaagd of berecht, maar werd gevangengehouden in afwachting van onderzoeken in twee afzonderlijke zaken over ongegronde beschuldigingen van ‘lidmaatschap van een terroristische groepering’.
Gedwongen verdwenen
Veiligheidstroepen lieten hem 167 dagen lang gedwongen verdwijnen. Ezz el-Din zegt dat hij in die periode werd gemarteld en dat zijn gezondheid verslechterde. Tijdens zijn detentie kreeg hij geen goede medische zorg. Amnesty beschouwde Ibrahim Ezz el-Din als een gewetensgevangene die alleen werd vastgehouden vanwege zijn inzet voor meer respect voor de mensenrechten in Egypte.
In 2019 werden tijdens Amnesty’s schrijfactie Write for Rights wereldwijd brieven naar de Egyptische autoriteiten gestuurd met de oproep Ibrahim Ezz el-Din vrij te laten.
‘Zonnestralen in het pikdonker’
Na zijn vrijlating bedankte Ibrahim Ezz el-Din iedereen die voor hem in actie kwam. ‘Gedurende de bijna drie jaar die ik in de gevangenis doorbracht, voelde ik dat ik elke dag een deel van mijn ziel verloor, en de hoop op terugkeer naar het leven, naar de vrijheid. Het enige dat mijn dagen verlichtte en me hoop gaf, was het nieuws dat ik ontving dat mensen nog steeds aan mij dachten en opriepen om mij vrij te laten.
In de donkerste momenten van wanhoop was het nieuws van de campagnes waarin werd opgeroepen tot mijn vrijlating, mijn enige motivatie om de hoop niet op te geven. Ik wil iedereen bedanken die bijdroeg aan de campagne en mij binnen en buiten Egypte verdedigde. Ik dank vooral Amnesty International en al haar medewerkers en leden: jullie waren de zonnestralen in het pikdonker.
Dankwoorden kunnen mijn dankbaarheid aan jullie allen niet uitdrukken. We moeten blijven spreken over de gedetineerden, omdat het hen de hoop geeft om aan het onrecht te ontsnappen dat hun is aangedaan. Dank aan iedereen.’
Achtergrond
Ibrahim Ezz el-Din is gespecialiseerd in woonrecht en onderzoekt of mensen in Egypte toegang hebben tot veilige en betaalbare woningen. Ook legt hij dossiers aan over gedwongen huisuitzettingen en het Egyptische beleid voor stadsplanning.
Sinds 11 juni 2019 was Ezz el-Din spoorloos verdwenen. Op 26 november 2019 verscheen hij opeens voor de Supreme State Security Prosecution (SSSP), een speciaal onderdeel van het Openbaar Ministerie.
Ezz El-Din zegt dat hij in de tussentijd is gemarteld om hem te dwingen informatie te geven over de organisatie waarvoor hij werkte, de Egyptische Commissie voor Rechten en Vrijheden. Hoewel Ezz El-Din sinds 11 juni 2019 in hechtenis zat, verklaarde het Bureau voor Nationale Veiligheid dat hij pas op 25 november 2019 werd gearresteerd en ontkende het dat hij gedwongen verdwenen was.
Voor Ezz el-Din hebben wij geschreven tijdens Write for Rights in 2021.
Bernardo Caal Xol uit Guatemala is vrij!
Na 4 jaar onterechte gevangenschap is op 24 maart Bernardo Caal Xol vrijgelaten uit de gevangenis van de Guatemalteekse stad Cobán. Amnesty International is blij met zijn vrijlating, maar vindt dat hij nooit veroordeeld had mogen worden. Bernardo Caal Xol zat vast omdat hij geweldloos de heilige rivier van de Q’eqchi’ Maya’s beschermde.
Bernardo Caal Xol werd in 2018 veroordeeld tot 7 jaar en 4 maanden gevangenisstraf. Zijn advocaat liet weten dat hij vervroegd is vrijgelaten vanwege goed gedrag. Het is geweldig nieuws dat hij nu herenigd wordt met de mensen om wie hij geeft. Maar zijn veroordeling blijft staan, terwijl hij niets verkeerd heeft gedaan. De autoriteiten blijven zijn werk voor de mensenrechten en het milieu dus als misdrijf zien.
Bernardo en de Q’eqchi’ begonnen met protesteren toen een bedrijf met een vergunning van de regering de Cahabón-rivier van de Q’eqchi’ afdamde om er twee waterkrachtcentrales te bouwen. De rivier is een van de langste in Guatemala en is heilig voor de Q’eqchi’. De bouw van de krachtcentrales had hun bossen al weggevaagd, nu verloren ze ook nog het kostbare water dat ze nodig hadden om te overleven. Bernardo eiste dat de krachtcentrales worden gesloten. Hij zei dat de autoriteiten de Q’eqchi’ niet bij de plannen voor de krachtcentrales hadden betrokken terwijl dat wel een vereiste is volgens het internationaal recht.
Write for Rights-actie
Amnesty onderzocht de zaak van Bernardo Caal Xol en concludeerde dat er geen bewijs was voor de aanklachten: verergerde roof en verergerde illegale detentie. Daarom besloot Amnesty in actie te komen voor zijn vrijlating. In december 2021 maakte Bernardo deel uit van de wereldwijde schrijfactie Write for Rights. Over de hele wereld schreven honderdduizenden mensen brieven aan de autoriteiten van Guatemala om aan te dringen op zijn onmiddellijke en onvoorwaardelijke vrijlating.
Mensenrechtenverdedigers vervolgd
Tegen Bernardo werden dezelfde tactieken ingezet die in Guatemala vaker gebruikt worden om mensenrechtenverdedigers te veroordelen. Op die manier proberen de autoriteiten mensenrechtenverdedigers te intimideren en hun werk te verhinderen. Met name milieuactivisten, inheemse activisten en mensen die strijden tegen straffeloosheid en corruptie worden hier slachtoffer van.
De afgelopen jaren is de mensenrechtensituatie in Guatemala erg verslechterd. De autoriteiten proberen het rechtssysteem en het sociale weefsel van de samenleving af te breken. Daarbij vervolgen ze iedereen die opkomt voor een eerlijker en waardiger land.
Aanvallen op mensenrechtenverdedigers
In Guatemala worden veel mensenrechtenverdedigers en journalisten aangevallen. De Guatamalteekse Eenheid voor de Bescherming van Mensenrechtenverdedigers (UDEFEGUA) registreerde tussen januari en november 2021 839 aanvallen. Volgens het laatste Global Witness report is Guatemala een van de gevaarlijkste landen voor mensen die opkomen voor grond, territorium en het milieu. In 2020 werden er dertien milieuactivisten vermoord.
Wij schreven voor Bernardo Caal Xol tijdens de Write for Rights in 2021.
Magai Matiop Ngong is vrij!
Op 22 maart 2022 is Magai Matiop Ngong uit Zuid-Sudan vrijgelaten. Hij was 15 jaar toen hij ter dood veroordeeld werd, en zat 2 jaar en 8 maanden in de dodencel. Op 14 november 2017 werd de toen 15-jarige scholier Magai Matiop Ngong ter dood veroordeeld vanwege moord. Hij beweert echter dat het om een ongeluk ging.
Schending van de mensenrechten
De veroordeling en zijn tijd in de dodencel als kind druisen in tegen zowel de Zuid-Sudanese wet als tegen internationale mensenrechtenwetgeving. Zo staat in artikel 37(a) van het Verdrag voor de Rechten van het Kind, dat Zuid-Sudan heeft ondertekend, dat de ‘doodstraf noch levenslange gevangenisstraf zonder de mogelijkheid van vrijlating wordt opgelegd voor strafbare feiten gepleegd door personen jonger dan achttien jaar.’
Op 29 juli 2020 trok het Hof van Beroep het doodvonnis in omdat Magai Matiop Ngong ten tijde van het misdrijf een kind was. De familie van het slachtoffer ging hiertegen in beroep. Tijdens een nieuwe rechtszaak bepaalde de rechtbank dat Magai een kind was ten tijde van het misdrijf, en werd hij tot vijf jaar gevangenisstraf en een boete van circa 1.300 euro veroordeeld. Daarnaast moest hij 51 koeien betalen als compensatie aan de familie van het slachtoffer.
Afgeketst schot
Magai Matiop Ngong werd in 2017 veroordeeld voor moord op zijn neef. Tijdens zijn rechtszaak probeerde hij uit te leggen dat het niet om moord ging, maar om een ongeluk. Een afgeketst waarschuwingsschot had zijn neef dodelijk geraakt. Toch veroordeelde de rechter hem tot de galg. Magai had geen advocaat die hem bijstond.
Kinderen ter dood veroordeeld
De zaak van Magai is niet de eerste in Zuid-Sudan waarbij kinderen ter dood veroordeeld werden. In 2017 werden twee mensen geëxecuteerd voor misdrijven die ze hadden begaan toen ze jonger dan achttien waren. In 2018 werd ten minste een persoon opgehangen in de Wau-gevangenis, ook voor een misdrijf dat die als minderjarige beging. In september 2019 werd een man opgehangen in dezelfde gevangenis voor een misdrijf dat hij beging toen hij ongeveer 17 jaar was.
Altijd en overal tegen de doodstraf
Amnesty International is in alle gevallen tegen de doodstraf, zonder uitzondering, en onafhankelijk van het type misdrijf, de misdadiger in kwestie of de methode die wordt gebruikt om de executie uit te voeren. De doodstraf – het geplande en koelbloedige doden van een mens door de staat uit naam van gerechtigheid – is een fundamentele ontkenning van de mensenrechten. Het druist in tegen het recht op leven zoals dat staat omschreven in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens.
Amnesty International roept Zuid-Sudan op om een moratorium op executies in te stellen, alle doodstraffen om te zetten naar gevangenisstraffen en de doodstraf af te schaffen.
Write for Rights
Tijdens Amnesty’s wereldwijde schrijfactie Write for Rights kwamen in 2019 meer dan 765.000 mensen voor Magai Matiop Ngong in actie. Ze riepen de Zuid-Sudanese president Salva Kiir op zijn doodvonnis in te trekken en steunden de jongen met groetenkaarten.
Wij schreven voor Magai Matiop Ngong tijdens de Write for Rights actie in 2019.
Tsjaad: amnestie voor mensenrechtenverdediger
In Tsjaad is aan 44 mensen amnestie verleend, onder wie aan mensenrechtenverdediger Baradine Berdei Targuio. Hij was al eerder voorwaardelijk vrijgelaten, maar had nog wel een reis- en spreekverbod. Dat is nu ingetrokken. Baradine Berdei Targuio werd op 24 januari 2020 gearresteerd. Hij bracht bijna 17 maanden door in willekeurige detentie, waarvan de eerste 7 maanden in isolatie. Targuio werd opgepakt nadat hij een bericht op Facebook plaatste waarin hij meldde dat de president mogelijk ernstig ziek was en voor behandeling in Frankrijk was. Hij had ook een open brief naar de president gestuurd over de mensenrechtensituatie in Tibesti in Tsjaad vanwege de noodtoestand.
Drie jaar cel
In augustus 2020 werd hij beschuldigd van het schenden van de nationale veiligheid, illegaal wapenbezit en mishandeling. De aanklachten werden later door de rechtbank ingetrokken en vervangen door ‘schending van de grondwettelijke orde’. Op 18 februari 2021 werd hij veroordeeld tot 3 jaar gevangenisstraf en een geldboete.
Dankwoorden
Er werd wereldwijd actiegevoerd voor de vrijlating van Baradine Berdei Targuio. In een bericht dat op 12 februari 2022 op Facebook werd geplaatst, benadrukte hij de ‘vastberadenheid, het optimisme en het doorzettingsvermogen van aanhangers van Amnesty International en zijn twee advocaten die hem van het begin tot het einde steunden’.
Wij schreven voor Baradine Berdei Targuio tijdens een schrijfactie in oktober 2020.
Turkije trekt veroordelingen van vier mensenrechtenverdedigers in
De uitspraak van het Hof van Cassatie over de veroordelingen van Taner Kılıç, İdil Eser, Özlem Dalkıran en Günal Kurşun – vier van de elf mensenrechtenverdedigers in de Büyükada-zaak die in juli 2020 werden veroordeeld – komt meer dan 5 jaar na hun eerste arrestatie in de zomer van 2017. De zaak van Taner Kılıç werd vernietigd op grond van ‘onvolledig onderzoek’ en is terugverwezen naar de rechtbank van eerste aanleg.
‘Hoewel we enorm opgelucht zijn dat de veroordelingen eindelijk zijn vernietigd, is het teleurstellend dat de rechtbank heeft bepaald dat de zaak van Taner verder moet worden onderzocht’, zegt Agnès Callamard, secretaris-generaal van Amnesty International. ‘Al meer dan 5 jaar zien we het onrecht terwijl de ongegronde claims tegen deze vier mensenrechtenverdedigers door opeenvolgende rechtbanken als feit werden aanvaard. De uitspraak van vandaag laat het ware doel van dergelijke politiek gemotiveerde vervolgingen zien: de rechtbanken gebruiken het als wapen om kritische stemmen het zwijgen op te leggen.’
Taner Kılıç
Taner Kılıç, advocaat en erevoorzitter van Amnesty International Turkije, werd in juni 2017 gearresteerd en meer dan 14 maanden gevangengehouden. Ondanks een totaal gebrek aan bewijs werd hij in juli 2020 veroordeeld vanwege ‘lidmaatschap van een terroristische organisatie’ en veroordeeld tot 6 jaar en 3 maanden celstraf. İdil Eser, Özlem Dalkıran en Günal Kurşun werden veroordeeld tot 25 maanden voor het ‘steunen van een terroristische organisatie’ en brachten in 2017 meer dan 3 maanden achter de tralies door. In de loop van twaalf rechtszittingen werd herhaaldelijk en uitvoerig bewezen dat elke aantijging tegen de vier mensenrechtenactivisten ongegrond is, ook in het eigen politierapport van de staat. In mei 2022 bevestigde het Europese Hof opnieuw dat de autoriteiten in Turkije geen ‘redelijk vermoeden hadden dat Taner Kılıç een strafbaar feit had gepleegd’. Het oordeelde ook dat zijn voorlopige hechtenis op grond van aan terrorisme gerelateerde beschuldigingen ‘rechtstreeks verband hield met zijn activiteiten als mensenrechtenverdediger’. Dit bindende besluit is in oktober 2022 definitief geworden.
Istanbul 10
İdil Eser, Özlem Dalkıran en Günal Kurşun behoorden tot de tien mensen, ook wel de Istanbul 10 genoemd, die door de politie werden vastgehouden toen ze op 5 juli 2017 een workshop over welzijn en digitale veiligheid bijwoonden op het eiland Büyükada in Istanbul.
Op 4 oktober 2017 diende een aanklager van Istanbul een aanklacht tegen hen in, en ook tegen Taner Kılıç, die naar verluidt op de hoogte was van de voorbereidingen voor de workshop en contact had met twee beklaagden. Tijdens zijn eerste hoorzitting op 26 oktober accepteerde de rechter het verzoek van de aanklager om de vervolging van Kılıç die in Izmir was geopend, samen te voegen met die van de andere tien mensenrechtenverdedigers, ook al hadden de beschuldigingen tegen hem niets te maken met de workshop en de twee zaken op geen enkele manier met elkaar waren verbonden.
Wij schreven voor Taner tijdens de schrijfmarathon 2017
Bangladesh laat tiener vrij die foto op Facebook plaatste
De toen 17-jarige Dipti Rani Das deelde eind 2020 op haar Facebook-pagina een foto van een vrouw met een Koran tussen haar benen. De politie pakte haar op en beschuldigde haar op basis van de zeer strenge Digital Security Act onder meer van het beledigen van religieuze gevoelens. Das, die tot de Hindoe-minderheid in Bangladesh behoort, kon een celstraf van 7 jaar krijgen.
Opgejaagd door woedende menigte
Op de dag van haar arrestatie ging Das naar het politiebureau. Ze bood ten overstaan van zo’n honderd geestelijken, die een aanklacht tegen haar indienden, haar excuses aan voor de foto. Toen later die dag haar huis werd aangevallen, probeerde ze met de trein te vluchten. Buurtbewoners stopten de trein, brachten haar naar de politie en eisten dat ze gestraft werd.
In strijd met BuPo-verdrag
Het VN-Mensenrechtencomité, dat toeziet op de uitvoering van het Internationaal Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten (het BuPo-verdrag), verklaarde dat ‘het verbieden van uitingen die een gebrek aan respect tonen voor een religie of een ander geloofssysteem, inclusief blasfemiewetten, onverenigbaar is met het verdrag’, behalve in de specifieke gevallen wanneer wordt opgeroepen tot haat die aanzet tot geweld of discriminatie.
Wij schreven voor Dipti Rani Das tijdens een schrijfactie in januari 2022.
Bescherming voor activisten in Colombia
In Colombia zijn maatregelen getroffen om de leden van de Regionale Corporatie voor de Bescherming van Mensenrechten CREDHOS te beschermen. CREDHOS is de eerste organisatie uit de regio Magdalena Medio die deze bescherming heeft gekregen. Amnesty International voerde actie voor de leden van de mensenrechtenorganisatie.
Doodsbedreigingen
Dit jaar ontvingen milieu- en mensenrechtenactivisten in de Colombiaanse regio Magdalena Medio een reeks doodsbedreigingen. Op 9 februari 2022 werd er door onbekenden ingebroken in het huis van milieuactivist Yuvelis Morales. Zij was een dag eerder met de dood bedreigd en moest Colombia verlaten.
Pamflet met ‘militaire doelwitten’
Op 7 februari 2022 werden in een pamflet doodsbedreigingen geuit tegen verschillende mensenrechtenactivisten uit de regio Magdalena Medio. Het pamflet werd verspreid door een gewapende groepering die zichzelf Autodefensas Unidas de Colombia noemt. In het pamflet werden de activisten opgeroepen het gebied te verlaten, anders zouden zij de gevolgen ervan ondervinden.
Eerdere bedreigingen
Sinds september 2020 hebben leden van CREDHOS ten minste vijf doodsbedreigingen ontvangen. De laatste bedreiging kwam op 24 maart, toen onbekenden een bedreigende boodschap naar het kantoor van CREDHOS stuurden. Daarin werd gemeld dat het personeel van CREDHOS een militair doelwit was en dat ze 48 uur de tijd hadden om de stad te verlaten. Onmiddellijk daarna ontving de voorzitter van de organisatie een bericht waarin een doodsbedreiging tegen hem en zijn familie werd geuit.
Onze Amnestygroep voerde een schrijfactie in april 2022.