Resultaten acties Amnestygroep Vlietstreek
Er zijn meer mensen vrijgelaten waaraan ook mensen in Leidschendam-Voorburg hebben meegedaan via e-mail, sms of twitter, zie voor vrijlatingen website Amnesty Internationaal Goed Nieuws.
8 oktober 2024 Vietnam laat Nguyen Thuy Hanh vrij
Nguyen Thuy Hanh is een activist uit Vietnam. Ze richtte in 2017 het 50K Fund op, waarmee ze geld inzamelde voor de families van gevangenen die onterecht vastzitten. Sinds ze zich verkiesbaar stelde in de oneerlijk verlopen parlementsverkiezingen, hebben de autoriteiten het op haar gemunt. Hanh heeft ook een populair Facebook- account waar ze regelmatig mensenrechtenkwesties bespreekt. Ze heeft meerdere keren te maken gehad met intimidatie als vergelding voor haar vreedzame mensenrechtenactivisme. In 2021 werd ze vastgezet en aangeklaagd voor ‘verzet tegen de staat’. Er is nog altijd geen rechtszaak geweest en ze kan tot 20 jaar gevangenisstraf krijgen.
In januari 2024 werd bekend dat Hanh baarmoederhalskanker heeft. Ze heeft inmiddels chemo- en radiotherapie in het ziekenhuis ondergaan. Haar familie maakte zich ernstig zorgen om haar lichamelijke en mentale gezondheid. In de gevangenis kreeg ze geen gezond voedsel en de omstandigheden zijn erbarmelijk. In oktober werd ze vrijgelaten.
Wij schreven voor haar in februari 2024.
Goed nieuws Japan: vrijspraak voor Iwao Hakamada na 45 jaar dodencel
Op 26 september werd de 88-jarige Iwao Hakamada vrijgesproken door de rechtbank van het Shizuoka district in Japan. Hij bracht meer dan 45 jaar door in de gevangenis, wachtend op zijn executie. Amnesty International voerde meer dan 15 jaar actie voor hem. ‘We zijn ontzettend blij met het besluit van de rechtbank om Iwao Hakamada vrij te spreken’, zegt Boram Jang van Amnesty International. ‘Dit vonnis is een belangrijke erkenning van het vreselijke onrecht dat Hakamada tijdens het grootste deel van zijn leven heeft moeten doorstaan. Er komt nu een einde aan het inspirerende gevecht van zijn zus Hideko om zijn naam te zuiveren, en van alle andere mensen die hem steunden.’
Eenzame opsluiting
Hakamada Iwao wordt gezien als de terdoodveroordeelde die langer in de dodencel heeft gezeten dan wie ook ter wereld. Hij werd in 1968 ter dood veroordeeld door de rechtbank van Shizuoka en bracht meer dan 45 jaar door in een dodencel, vrijwel constant in eenzame opsluiting. Dit heeft gevolgen gehad voor zijn gezondheid; Hakamada lijdt aan psychische problemen. In Japan wordt een executie slechts kort voor de uitvoering aangekondigd. Hakamada heeft tientallen jaren in eenzaamheid geleefd terwijl hij iedere dag dacht dat dit misschien de dag van zijn op ophanging was.
‘Bekentenis’ na mishandeling
Tijdens zijn eerste rechtszaak werd Hakamada veroordeeld voor de moord op zijn baas en diens gezin. Zijn veroordeling was vrijwel uitsluitend gebaseerd op een gedwongen ‘bekentenis’. Na 20 dagen ondervraagd en onder druk gezet te zijn door de politie ‘bekende’ Hakamada. Tijdens de rechtszaak trok hij zijn ‘bekentenis’ echter weer in en gaf aan dat de politie hem had bedreigd en mishandeld.
Nieuw proces duurde 10 jaar
In maart 2014 besloot de rechtbank dat er een nieuw proces zou komen, nadat er DNA-bewijs was gevonden dat zijn veroordeling in twijfel trok. Het besluit voor een nieuw proces was gebaseerd op meer dan 600 bewijsstukken die de aanklager aandroeg. Hakamada werd vrijgelaten, maar hij moest nog 10 jaar wachten tot hij werd vrijgesproken en zijn naam werd gezuiverd.
In juni 2018 werd het besluit tot een nieuw proces namelijk weer ingetrokken door een hogere rechtbank in Tokio, nadat aanklagers ertegen in beroep waren gegaan. De advocaten van Hakamada gingen hiertegen weer in beroep, wat ertoe leidde dat het Japanse Hooggerechtshof het besluit van de rechtbank in Tokio in december 2020 weer introk en opdroeg het beroep te herzien.
Het nieuwe proces van Hakamada begon officieel in oktober 2023. Zijn gedwongen ‘bekentenis’ werd niet meegenomen als bewijs dit keer. Aanklagers bleven hun steun uitspreken voor zijn veroordeling en voor de doodstraf die hij kreeg opgelegd. Maar 26 september 2024 werd hij dus eindelijk vrijgesproken.
Japan moet de doodstraf afschaffen
Japan voert nog steeds executies uit, ook van mensen van wie de rechtszaken nog lopen. Dat gaat in tegen de internationale regels omtrent de doodstraf. De laatste executie in Japan vond op 26 juli 2022 plaats. Executies worden uitgevoerd door ophanging. Per 31 december 2023 waren de doodstraffen van 107 van de 115 mensen die ter dood waren veroordeeld bevestigd. Dat betekent dat hun executies ieder moment kunnen worden uitgevoerd. Terdoodveroordeelden worden in Japan in eenzame opsluiting vastgehouden. Ook worden mensen met mentale (psycho-sociale) en intellectuele beperkingen in Japan ter dood veroordeeld, wat ingaat tegen het internationaal recht en internationale afspraken.
‘Terwijl wij deze dag van gerechtigheid – die veel te lang op zich heeft laten wachten – voor Hakamda vieren, denken we aan de niet terug te draaien schade die wordt veroorzaakt door de doodstraf’, zegt Boram Jang. ‘We roepen Japan dan ook dringend op om de doodstraf af te schaffen en te voorkomen dat dit nogmaals gebeurt.’
Amnesty International roept de Japanse autoriteiten ook op om alle bestaande doodvonnissen te herzien, vooral wanneer er zorgen zijn over mensen met mentale en intellectuele beperkingen. Alleen volledige afschaffing van de doodstraf kan ervoor zorgen dat deze grove fouten niet worden herhaald, en dat mensen niet onomkeerbaar en willekeurig hun levens wordt ontnomen. Amnesty International blijft strijden voor afschaffing van de doodstraf.
Altijd tegen de doodstraf
Amnesty International is in alle gevallen tegen de doodstraf, zonder uitzondering, en onafhankelijk van de aard of de omstandigheden van het misdrijf; schuld, onschuld of andere karakteristieken van het individu; of de methode die de staat gebruikt om de executie uit te voeren.
Amnesty Vlietstreek heeft twee keer een brievenactie gevoerd in 2014.
Marokko laat journalisten en mensenrechtenactivisten vrij
Goed nieuws: op 29 juli 2024 lieten de Marokkaanse autoriteiten een aantal journalisten, klokkenluiders en activisten vrij. De koning verleende hun gratie. Onder hen waren de journalisten Omar Radi, Taoufik Bouachrine en Soulaimane Raissouni en de mensenrechtenactivist Saida El Alami. Met name voor Omar Radi voerde Amnesty International regelmatig actie.
De Marokkaanse autoriteiten treiteren en intimideren activisten door middel van ongegronde strafrechtelijke onderzoeken en valse aanklachten. Daarmee proberen ze kritische stemmen het zwijgen op te leggen en vreedzaam activisme de kop in te drukken. Het is fijn dat een aantal van hen nu is vrijgelaten, maar er zitten er ook nog steeds gevangen. Zo worden activisten van Hirak el Rif nog steeds vastgehouden omdat ze in 2017 in de Rif-regio vreedzaam protesteerden voor hun rechten. In 2018 werden 43 van deze demonstranten veroordeeld tot lange gevangenisstraffen. Zo kreeg één van de protestleiders, Nasser Zefzafi, 20 jaar gevangenisstraf voor zijn vreedzame activisme.
Omar Radi
Omar Radi is journalist en mensenrechtenactivist. In juli 2021 werd hij tot 6 jaar gevangenisstraf veroordeeld. Dat gebeurde na een oneerlijk proces waarin hij werd beschuldigd van spionage en verkrachting. Omar Radi is een van de oprichters van Le Desk, een onafhankelijke Marokkaanse nieuwssite die kritische berichten publiceert. Hij is al lange tijd doelwit van de Marokkaanse autoriteiten vanwege zijn journalistieke werk. Hij uitte kritiek op de mensenrechtensituatie in zijn land en berichtte over corruptie en over banden tussen zakelijke en politieke belangen in Marokko.
Wij schreven voor hem in september 2022.
Burundi: Floriane Irangabiye vrij!
Floriane Irangabiye, een journalist uit Burundi, is op 16 augustus eindelijk uit de gevangenis vrijgelaten. Amnesty International verwelkomt dit nieuws, maar is van mening dat zij al veel eerder vrijgelaten had moeten worden. ‘We zijn blij met het nieuws over de vrijlating van Floriane Irangabiye, maar ze had geen enkele nacht achter de tralies moeten doorbrengen voor het uitoefenen van haar mensenrechten’, zegt Sarah Jackson van Amnesty International. ‘We zijn verheugd en opgelucht dat ze na twee lange jaren in de gevangenis met haar familie is herenigd.’
In 2025 staan parlementaire en lokale verkiezingen gepland in Burundi, en Amnesty International roept de regering van het land op om onmiddellijke en effectieve actie te nemen om de onderdrukking van het maatschappelijke middenveld te stoppen. Dat geldt vooral voor het gebruik van aanklachten op het gebied van de veiligheid die worden gebruikt om journalisten en mensenrechtenverdedigers het stilzwijgen op te leggen. De autoriteiten van Burundi moeten de nationale en internationale verplichtingen van het land naleven en de mensenrechten van iedereen in het land waarborgen.
Achtergrond
Op 30 augustus 2022 werd Floriane Irangabiye in Bujumbura gearresteerd tijdens een bezoek vanuit Rwanda, waar ze woonde. Op 2 januari 2023 werd ze tot 10 jaar gevangenisstraf veroordeeld voor ‘het ondermijnen van de integriteit van het nationale territorium’. Ze werd veroordeeld na een oneerlijk rechtszaak waarbij de aanklagers afgingen op commentaar dat ze had gegeven tijdens een radio-uitzending van Radio Igicaniro, een online platform in ballingschap, waarbij Irangabiye en andere gasten kritisch waren over de regering van Burundi. De aanklager produceerde geen enkel bewijs voor het feit dat zij zou hebben opgeroepen tot geweld om de regering omver te werpen.
Floriane Irangabiye ging in beroep tegen haar veroordeling maar dit werd twee keer afgewezen door de rechtbank. Op 14 augustus 2024 ondertekende president Evariste Ndayishimiye een verordening om haar een volledig pardon te vertstrekken. Op 15 augustus 2024 werd dit openbaar gemaakt en in de avond van 16 augustus 2024 werd Floriane Irangabiye uit de gevangenis vrijgelaten.
Dit jaar in en rond 10 december, de Internationale Dag van de Rechten van de Mens, zouden mensen wereldwijd via schrijfacties tijdens Write for Rights in actie komen voor Floriane Irangabiye.
In maart 2023 organiseerde Amnesty Vlietstreek een schrijfactie voor haar.
Rusland: laat vrijlating activisten het begin zijn
Op 1 augustus hebben de autoriteiten in Moskou en Minsk in het kader van een ruilovereenkomst tussen Rusland en Wit-Rusland enerzijds en Duitsland, Noorwegen, Polen, Slovenië en de VS anderzijds zestien gevangenen gratie verleend en vrijgelaten. Het gaat onder anderen om de Russische activisten en mensenrechtenverdedigers Oleg Orlov, Aleksandra (Sasha) Skochilenko , Lilia Chanysheva, Ksenia Fadeeva, Vladimir Kara-Murza, Andrei Pivovarov en Ilya Yashin, en de journalisten Evan Gershkovich en Alsu Kurmasheva.
‘Vandaag delen we de opluchting en vreugde over de vrijlating van gedetineerde mensenrechtenverdedigers, activisten en journalisten, die binnenkort eindelijk hun geliefden kunnen omhelzen,’ zegt Marie Struthers van Amnesty International. ‘We zijn dankbaar dat de stemmen van de wereldwijde en Russische mensenrechtengemeenschap zijn gehoord en dat de vrijheid van deze mensen is bewerkstelligd. Ze hadden nooit achter de tralies mogen zitten – hun vervolging was een groot onrecht.’
Rusland moet systeem van onderdrukking beëindigden
De Russische autoriteiten moeten ook alle andere personen die willekeurig op politieke gronden worden vastgehouden onvoorwaardelijk vrijlaten, zoals Natalia Filonova, Aleksei Gorinov, Maria Ponomarenko, Vladimir Rumyantsev en vele anderen. Het land moet de onderdrukkende wetgeving die deze vervolgingen mogelijk maakt, afschaffen.
‘Hoewel de vrijlating van de Russische activisten en mensenrechtenverdedigers een belangrijke stap is, mag het niet een op zichzelf staande gebeurtenis blijven. De juiste weg vooruit is niet het ruilen van mensen, maar het beëindigen van het Russische systeem van politieke onderdrukking,’ aldus Marie Struthers.
Achtergrond
Amnesty International heeft voor meerdere van de nu vrijgelaten personen actiegevoerd. Zo ook voor anti-oorlogsactivist Aleksandra Skochilenko, tijden Write for Rights in 2022.
De nu vrijgelaten personen waren na oneerlijke processen gevangengezet op grond van politiek gemotiveerde aanklachten met betrekking tot kritiek op de autoriteiten, anti-oorlogsactivisme en journalistiek werk. In ruil voor hun vrijlating zijn acht personen die in Duitsland, Noorwegen, Polen, Slovenië en de VS waren veroordeeld op grond van spionage en andere aanklachten, overgedragen aan Rusland.
Wij schreven in de Vlietstreek eerder voor de vrijlating van Lilia Chanysheva en Aleksandra Skochilenko. Zie voor achtergrond hieronder waarom zij werden gearresteerd.
Voor Lilia organiseerden wij schrijfacties en petities in maart (Internationale vrouwendag) en mei 2022.Voor Aleksandra schreven we tijdens de Write voor Rights actie in december 2022.
Achtergrond Lilia Chanysheva
11 november 2021- Detentie van Navalny-medewerker wegens ‘extremisme’ voorbode van massale represailles in Rusland. In Rusland is Lilia Chanysheva, de voormalige coördinator van het politieke hoofdkwartier van Aleksei Navalny in de Russische stad Oefa, gearresteerd. Ze wordt beschuldigd van ‘het oprichten of leiden van een extremistische vereniging’.
‘Lilia Chanysheva is het eerste lid van Navalny’s netwerk dat is gearresteerd op beschuldiging van het oprichten van een ‘extremistische’ organisatie sinds het netwerk in juni werd verboden’, zegt Natalia Zviagina van het Amnesty-kantoor in Moskow. ‘Haar arrestatie en detentie hebben een gevaarlijk precedent geschapen. Het benadrukt hoe ver de autoriteiten zullen gaan om wetten en gerechtelijke processen naar hun hand te zetten om het recht op vrijheid van meningsuiting en vereniging verder te onderdrukken.
Nieuwe fase van vervolging
Het feit dat Lilia Chanysheva een doelwit is, is alarmerend en is het begin van een nieuwe fase waarin grootschalig zal worden opgetreden tegen de medewerkers en aanhangers van Navalny. Amnesty International schat dat honderden aanhangers van Navalny in het hele land het risico lopen te worden vervolgd met ongegronde, politiek gemotiveerde aanklachten die tot jarenlange gevangenisstraffen kunnen leiden.
Amnesty’s oproep
Meer dan ooit moet de internationale gemeenschap zich achter Lilia Chanysheva scharen en haar onmiddellijke vrijlating eisen voordat de repressie escaleert. Alle aanklachten tegen Lilia Chanysheva moeten worden ingetrokken, de verzonnen zaak van het oprichten van een ‘extremistische organisatie’ moet worden gesloten. Bovendien moet de repressieve ‘anti-extremisme’-wetgeving van Rusland volledig worden herzien en in overeenstemming worden gebracht met de internationale mensenrechtenverplichtingen van het land.
Wetten tegen extremisme
Extremisme is nu alles wat in strijd is met het vage begrip ‘Russische waarden’. De straffen zijn fors: zo staat op lidmaatschap van een extremistische organisatie tot 12 jaar gevangenis, en op het financieren ervan 10 jaar.
Achtergrond
Op 10 november 2021 plaatste een rechtbank Lilia Chanysheva voor 2 maanden in voorarrest. De rechtbank nam deze beslissing ondanks Chanysheva’s pleidooi dat ze mogelijk zwanger is. Ze werd beschuldigd van ‘het oprichten of leiden van een extremistische vereniging’ in verband met haar eerdere werk bij Aleksei Navalny. Als ze wordt veroordeeld, kan Chanysheva een gevangenisstraf van maximaal 10 jaar krijgen.
Lilia Chanysheva werd op 9 november 2021 na een huiszoeking gearresteerd. Diezelfde dag doorzocht de politie ook de huizen van andere activisten in Oefa en andere Russische steden als onderdeel van een strafzaak tegen Aleksei Navalny en zijn medewerkers.
Op 9 juni 2021 verbood de rechtbank van Moskou drie maatschappelijke organisaties omdat ze ‘extremistisch’ zouden zijn, namelijk de Anti-corruptiestichting, de Citizens’ Rights Protection Foundation en ‘Navalny’s hoofdkwartier’, die allemaal banden hebben met Aleksei Navalny. De rechtszitting vond achter gesloten deuren plaats en de gronden waarom deze organisaties ‘extremistisch’ zouden zijn, werden niet openbaar gemaakt.
Op 28 september 2021 kondigden de Russische autoriteiten een nieuw strafrechtelijk onderzoek aan tegen Navalny en zijn medewerkers op grond van ongegronde beschuldigingen van ‘oprichting van een extremistische vereniging’. In oktober bleek dat dit onderzoek werd samengevoegd met vier andere strafzaken tegen Aleksei Navalny, zijn collega’s en aanhangers. Lilia Chanysheva is de eerste van Navalny’s medewerkers die in deze strafzaak is gearresteerd.
Achtergrond Aleksandra (Sacha) Skochilenko.
Aleksandra Skochilenko is op 16 november 2023 in Rusland veroordeeld tot 7 jaar gevangenisstraf vanwege het ‘verspreiden van bewust onjuiste informatie over de Russische strijdkrachten’. Ze voerde actie tegen de oorlog in Oekraïne en verving in een supermarkt vijf prijskaartjes met berichten over oorlogsmisdrijven door het Russische leger in Marioepol.
Skochilenko werd op 11 april 2022 opgepakt en 2 dagen later gevangengezet in afwachting van haar proces. Ze werd aangeklaagd voor ‘het in diskrediet brengen van de Russische strijdkrachten’. Amnesty International beschouwt haar als gewetensgevangene.
Aleksandra Skochilenko was één van de eerste demonstranten die zijn aangeklaagd voor ‘het in diskrediet brengen van de Russische strijdkrachten’ op grond van artikel 207.3 van het Wetboek van Strafrecht. Inmiddels loopt de teller op. Sinds de invoering van artikel 207.3 zijn er in Rusland meer dan 750 mensen strafrechtelijk vervolgd vanwege hun kritiek op de oorlog in Oekraïne en hun aantal groeit nog steeds. Het aantal mensen dat zware straffen kreeg voor de administratieve ‘overtreding’ van het ‘in diskrediet brengen van de strijdkrachten’ is meer dan 8.000. Ruim 200 activisten zitten in de gevangenis.
Sinds haar arrestatie ruim anderhalf jaar geleden heeft Skochilenko in de gevangenis gezeten. Skochilenko lijdt aan een chronische darmaandoening en mag geen gluten eten. In de gevangenis krijgt ze echter niet altijd voedsel dat ze mag eten, waardoor ze heel vaak honger heeft.
Toespraak Skochilenko in rechtbank
Skochilenko sprak de rechters toe voordat de rechtbank het vonnis velde. Hieronder een deel van de tekst die ze uitsprak.
‘Mijn zaak is zo bizar en belachelijk dat deze wel op 1 april moest beginnen. Mijn zaak is zo bizar en belachelijk dat ik soms verwacht de rechtszaal binnen te lopen, alleen maar om begroet te worden met confetti en het geroep van “Gefopt! Gefopt!”. Mijn zaak is zo bizar en belachelijk dat zelfs medewerkers van het detentiecentrum #5 verbaasd zijn en uitroepen: “Zetten ze hier nu echt mensen voor in de gevangenis?”. Zelfs sommige voorstanders van de Speciale Militaire Operatie die ik ontmoet heb, geloven niet dat ik het verdien om achter de tralies gezet te worden voor wat ik gedaan heb.’
‘Artikel 207.3 van het Wetboek van Strafrecht is inherent discriminerend en specifiek gericht tegen mensen die niet in overheidsdienst zijn. Denk hier eens over na: de informatie die ik verspreidde werd door mijn onderzoekers, in tegenstelling tot mij, als overduidelijk onjuist beschouwd. Toch verspreidden ze deze informatie onder hun afdeling, het Openbaar Ministerie en de rechtbank, waardoor ze onbedoeld militaire getuigen beledigden en een grote publieke verontwaardiging ontketenden.’
‘Dankzij mijn onderzoekers en aanklagers bereikte de informatie die ik verspreidde duizenden mensen in Rusland en over de hele wereld. Als ik niet gearresteerd was, zou het alleen bekend zijn geweest bij een oma, een caissière en een bewaker van de supermarkt. En volgens de dossiers waren twee van deze mensen niet onder de indruk van deze informatie. Vertel me alsjeblieft, verspreiden onderzoekers drugs onder staatsambtenaren wanneer ze mensen vervolgen onder artikel 228? Ze zouden zelf worden aangeklaagd onder dezelfde wet. Dus waarom worden mijn onderzoekers en aanklagers niet aangeklaagd onder artikel 207.3, en alleen ik?’
‘Als deze vijf stukjes papier zo alarmerend zijn, waarom dan deze procedure starten? Om ons herhaaldelijk deze zogenaamd maatschappijbedreigende verklaringen te laten afleggen? En toch zijn we hier en herhalen we de “prijskaartjes” keer op keer tijdens het proces. En het resultaat? Is de aarde opengespleten? Ontbrandde er een revolutie? Begonnen soldaten te verbroederen over de frontlinies heen? Niets van dat alles gebeurde. Wat is dan het echte probleem?’
‘De openbaar aanklager verklaarde herhaaldelijk dat mijn acties zeer gevaarlijk waren voor de samenleving en de staat. Hoe broos moet het geloof van de aanklager in onze staat en samenleving zijn, als hij denkt dat onze staat en openbare veiligheid ten val kunnen worden gebracht door vijf kleine stukjes papier?’
18 juni 2024 Kirgizië: Rita Karasartova en anderen vrijgesproken
Rita Karasartova en ten minste 22 andere vreedzame demonstranten en critici die werden aangeklaagd in de zogenaamde ‘Kempir-Abad’-zaak zijn vrijgesproken. Op 10 juni eisten de aanklagers nog 20 jaar gevangenisstraf tegen de groep. Ze werden onder meer aangeklaagd voor het ‘plannen van massale opstanden’.
Rita Karasartova uit Kirgizië werd beschuldigd van een poging tot ‘gewelddadige omverwerping van de regering’. Uit zorgen over de toegang tot drinkwater, verzette Rita en de anderen zich vreedzaam tegen een overeenkomst die de controle over een zoetwaterreservoir aan buurland Oezbekistan gaf. Daarna werd ze opgepakt. Ze bracht maanden door in een kleine cel, zonder contact met haar familie. En werd daarna onder huisarrest geplaatst. In 2023 voerde Amnesty International wereldwijd actie voor haar tijdens Write for Rights en schreven duizenden mensen brieven voor haar. Ze liet later weten veel steun gehad te hebben aan al deze brieven.
‘We hadden dit totaal niet verwacht. We huilden van verbazing’, zei Rita Karasartova in een reactie op de vrijspraak tegen Amnesty International.
Deze vrijspraak is een belangrijke overwinning voor gerechtigheid en mensenrechten’, zegt Marie Struthers van Amnesty International.
‘De aanklachten tegen de mensen in deze zaak waren politiek gemotiveerd en ze zijn maandenlang onmenselijk behandeld en vastgezet. Zo hadden ze bijvoorbeeld geen toegang tot adequate medische hulp voor gezondheidsklachten. Deze mensen hadden nooit aangeklaagd mogen worden voor het vreedzaam uiten van hun mensenrechten.’
Amnesty Vlietstreek voerde actie voor haar tijdens de Write for Rights acties in december 2023.
Marokko: mensenrechtenverdediger Rida Benotmane vrijgekomen
Op 29 maart is Rida Benotmane na 18 maanden celstraf vrijgekomen. Hij zat zijn straf volledig uit. De Marokkaanse journalist en mensenrechtenverdediger zat vast omdat hij in 2021 op social media kritiek uitte op de Marokkaanse overheid.
In de gevangenis werd Benotmane slecht behandeld. Hij zat lange tijd in eenzame opsluiting in een cel van 2,5 bij 1,8 meter. Hij mocht maar een half uur per dag naar buiten en dan alleen naar een kleine binnenplaats. Slechts een keer in de twee weken mocht hij zijn familie 15 minuten zien. Benotmane zat tussen 2010 en 2014 ook al onterecht in de gevangenis vanwege online berichten.
Actievoerders in Nederland schreven honderden brieven voor Benotmane en 11.853 mensen ondertekenden de petitie voor zijn vrijlating.
Wij schreven voor hem in april 2023
15 februari 2024 Activist Gabriel Blanco stuurt ‘broederlijke knuffel’ na vrijlating
Guillermo Zárraga en Gabriel Blanco uit Venezuela zijn eindelijk herenigd met hun families. De twee mannen die opkwamen voor arbeidsrechten in hun land zaten jarenlang onterecht in de gevangenis. Op 20 december 2023 werden ze om onduidelijke redenen vrijgelaten. Wel moeten ze zich nog aan een aantal voorschriften houden.
Guillermo Zárraga en Gabriel Blanco zaten allebei waarschijnlijk vanwege hun activisme vast. Zárraga werkte als ingenieur en vakbondsleider in de olie-industrie. Volgens de autoriteiten zou hij de CIA helpen de olie-industrie in Venezuela te saboteren. Hiervoor was helemaal geen bewijs. Toch werd hij vervolgd voor spionage. In 2020 werd hij opgesloten. Door de slechte omstandigheden in de gevangenis ging het slecht met zijn gezondheid.
Gabriel Blanco was arbeidsrechtenactivist en hulpverlener. In 2020 werd hij opgepakt. Een jaar later werd hij veroordeeld tot 16 jaar cel voor ‘criminele samenzwering’. Hij zou in een WhatsApp-groep plannen hebben gedeeld om Venezuela’s onafhankelijkheidsdag te saboteren. Ook daarvoor was geen bewijs.
Gabriel Blanco stuurde na zijn vrijlating deze dankwoorden naar Amnesty International: ‘Mijn boodschap is voor alle mensenrechtenverdedigers, voor jullie geweldige werk. Ik stuur jullie mijn voortdurende dankbaarheid voor alle acties die jullie op dit moment uitvoeren. En in het bijzonder aan alle Amnesty-activisten en iedereen die betrokken is bij Amnesty International, in Venezuela en de hele wereld. Jullie campagnes helpen om de mensenrechtenschendingen in Venezuela en de rest van de wereld zichtbaar te maken. Ik ben echt heel dankbaar en stuur jullie allemaal een dikke broederlijke knuffel.’
Amnesty-vrijwilligers van over de hele wereld schreven namelijk brieven voor zijn vrijlating en die van Zárraga. Waarom de twee mannen zijn vrijgelaten, is onduidelijk. Het lijkt erop dat de autoriteiten af en toe wat gevangenen uitkiezen om onder voorwaarden vrij te laten als hen dat zo uitkomt. Toch hebben we ook reden om aan te nemen dat Amnesty’s acties aankomen bij de machthebbers in Venezuela en dat degenen voor wie we actievoeren daar profijt van hebben. We horen vaak van voormalige gevangenen dat nieuws over Amnesty’s acties via sociale media doordringt in gevangenissen en enorm wordt gewaardeerd door de gedetineerden.
Aan hun vrijlating zijn wel een aantal voorwaarden verbonden. Zo moeten ze zich om de zoveel tijd melden bij een lokale rechtbank.
Amnesty Vlietstreek organiseerde een schrijfactie voor hem in november 2023.
Guatemala: vrijspraak gewetensgevangene Virginia Laparra is triomf voor gerechtigheid
Op 3 januari 2024 besloot een rechter in Guatemala City tot de onmiddellijke vrijlating van voormalig anticorruptie-aanklager Virginia Laparra. Ze zette zich in tegen corruptie en straffeloosheid in Guatemala en werd onterecht veroordeeld tot 4 jaar cel voor machtsmisbruik. Zie ook update onderaan!
‘Virginia Laparra had nog geen dag in de gevangenis mogen zitten’, reageert Ana Piquer van Amnesty International. ‘Het is fantastisch nieuws dat ze herenigd kan worden met haar naasten, nadat ze bijna twee jaar als gewetensgevangene vastzat. Dit is de eerste stap om een eind te maken aan alle mensenrechtenschendingen die haar uit wraak zijn aangedaan voor haar werk als anticorruptie-aanklager.’
Ondanks het goede nieuws, betreurt Amnesty International het dat Virginia Laparra veroordeeld blijft voor een misdaad die zij nooit heeft gepleegd, en dat haar een nieuw ongegrond proces wacht. Guatemala criminaliseert haar en tientallen anderen die zich in hebben gezet tegen de straffeloosheid in het land.
Achtergrond
De ongegronde strafrechtelijke vervolging van Virginia Laparra speelde zich af tegen de achtergrond van tal van aanvallen op mensen die een rol speelden in het onderzoek naar grootschalige corruptie en mensenrechtenschendingen. Volgens Guatemala’s Human Rights Defenders Protection Unit (UDEFEGUA) vonden er in 2022 maar liefst 3745 aanvallen plaats op mensenrechtenverdedigers. Daarnaast vertrokken zeker 73 journalisten, activisten of mensen die binnen het rechtssysteem werkten voor hun veiligheid naar het buitenland.
Op 28 november 2022 erkende Amnesty International anticorruptie-aanklager Virginia Laparra als gewetensgevangene. Haar detentie was enkel en alleen te danken aan het mensenrechtenwerk dat zij deed als hoofd van het Speciaal Openbaar Ministerie voor Corruptiebestrijding (FECI). Vanaf dat moment drong Amnesty International aan op haar onmiddellijke en onvoorwaardelijke vrijlating.
In mei 2023 riep ook de VN-werkgroep voor arbitraire detentie de autoriteiten van Guatemala op tot haar onmiddellijke vrijlating. Tegelijkertijd mobiliseerde Amnesty International wereldwijd duizenden mensen om aandacht te vragen voor haar zaak.
Amnesty International herhaalt de oproep aan de autoriteiten van Guatemala om ervoor te zorgen dat er niet langer misbruik wordt gemaakt van het strafrecht. ‘Het strafrechtelijk systeem wordt nu ingezet om rechters, aanklagers, mensenrechtenverdedigers en journalisten te intimideren en dat moet stoppen’, aldus Ana Piquer. ‘Amnesty International onderstreept het belang van internationale druk in zaken als die van Virginia Laparra. Onze beweging in Amerika en de rest van de wereld is nooit gestopt met het eisen van de vrijlating van de voormalige aanklager.’
Amnesty Vlietstreek organiseerde een groetenactie voor haar in december 2023
Update 8 juli 2024:
Viginia Laparra Rivas werd op 8 juli weer veroordeeld. De rechter legde niet de maximale straf (gevangenisstraf) op, maar verklaarde haar wel schuldig.
Een rechtbank in Quetzaltenango verklaarde Laparra op 8 juli 2024 schuldig aan het onthullen van vertrouwelijke informatie. Ze kreeg een voorlopige celstraf van 5 jaar opgelegd en een geldboete. Ook mag ze de komende 10 jaar haar werk niet uitoefenen.
‘De veroordeling van vandaag is helaas weer een voorbeeld van de politieke vervolging van mensen die zich inzetten tegen corruptie, en het gebrek aan garanties voor eerlijke rechtszaken voor deze mensen’, zegt Ana Piquer van Amnesty International. ‘Amnesty International blijft oproepen de aanklachten tegen Laparra in te trekken.’
‘Virginia Laparra had nog geen dag in de gevangenis mogen zitten’, reageert Ana Piquer van Amnesty International. ‘Het is fantastisch nieuws dat ze herenigd kan worden met haar naasten, nadat ze bijna twee jaar als gewetensgevangene vastzat. Dit is de eerste stap om een eind te maken aan alle mensenrechtenschendingen die haar uit wraak zijn aangedaan voor haar werk als anticorruptie-aanklager.’
Ondanks het goede nieuws, betreurt Amnesty International het dat Virginia Laparra veroordeeld blijft voor een misdaad die zij nooit heeft gepleegd, en dat haar een nieuw ongegrond proces wacht. Guatemala criminaliseert haar en tientallen anderen die zich in hebben gezet tegen de straffeloosheid in het land.